Mimarlık ve Savaş: Suriye’nin Yeniden İnşası İçin Bilmesi Gerekenler
Suriye Mimarisinin Rolü: Marwa al-Sabouni’nin "Ev İçin Savaş" Kitabı
Marwa al-Sabouni, "Ev İçin Savaş: Bir Suriyeli Mimarın Anıları" adlı ilk kitabında, binaların yaşadığımız toplumları nasıl şekillendirdiğini ve insanların bir araya gelmesine ya da çöküşlerine nasıl katkıda bulunduğunu gözler önüne seriyor. Bu eser, Suriye mimarisinin, ülkenin çok kültürlü nüfusunun ihtiyaçlarını karşılamadığı için zamanla nasıl bölünmelere yol açtığını açıklıyor.
Al-Sabouni, okuyucuları ülkesinin tarihindeki farklı dönemlere götürüyor; Emevi saraylarından Osmanlı dönemine, Fransız mandası dönemine ve Homs’un harabelerine kadar uzanan bir yolculuk sunuyor. Bu yolculuk, Suriye’nin çatışma dolu geçmişine dair karamsar bir tablo çizmiyor, aksine Suriye halkının yeniden inşası için umut vaat eden bir perspektif sunuyor.
Mimarlık ve Toplum
Marwa al-Sabouni, mimarinin insanların yaşamları üzerindeki etkilerini vurguluyor. Ona göre, mimari tasarımın hem estetik hem de sosyal boyutları olmalı; bu, insanların bir araya gelmesini ve birlikte yaşamalarını sağlamalıdır.
-
Homs Örneği: Al-Sabouni, kitabında Homs’un tarihi kısmını ele alarak mimarinin toplumsal yapıda nasıl bir rol oynadığını anlatıyor. Eski Homs, antik mimarinin yaşayan bir müzesi gibiydi, ancak bu zenginlik zamanla terk edildi.
- Dini Yapıların Önemi: Homs’taki iki ikonik yapı, Müslümanlar ve Hristiyanlar için duygusal öneme sahip olan Osmanlı camisi Khalid ibn al-Walid ve Saint Mary kilisesidir. Bu yapılar, Homs’un sosyal dokusunu oluşturan değerlerin bir sembolüdür.
Modern Mimarlığın Sorunları
Al-Sabouni, Suriye hükümetinin mimari planlamada başarısız olduğunu belirtiyor. Eski şehir bölümünü korumak yerine, yeni yapılanmalarla birlikte tarihi binaların yerini "hayal gücüne dayalı" yapılar almış durumda.
-
Yıkım ve Yeniden İnşa: Hükümet, eski binaları yıkarak yerine beton yığınları inşa etti. Örneğin, al-Hamidyah mahallesinde inşa edilen Ibn al-Walid kompleksi, tamamlanmadan kalmış bir yapıdır.
- Yanlış Restorasyonlar: Tarihi yapıların restorasyonlarında yapılan hatalar, al-Zahrawi Sarayı gibi örneklerde kendini gösteriyor; bu yapının estetik bütünlüğü göz ardı edildi ve çarpıcı renklerle yeniden boyandı.
Savaş ve Mimari
Al-Sabouni, mimarinin Suriye çatışmasını nasıl etkilediğini de ele alıyor. Eski Homs, şehrin kalbi ve tarihi merkezi olarak inşa edilmişti, ancak yeni inşaat yasaları, hükümetin mülkiyetleri kamulaştırmasına yol açarak şehrin kimliğini zayıflattı.
- Toplumsal Ayrışma: Homs’un eski mahallelerinin erozyonu, insanların şehirle ve kendileriyle olan bağını kopardı. Çatışmanın başlarında, insanlar şehirde belirli alanlara hapsolmuşlardı.
Ortadoğu’da Mimari Sorunlar
Al-Sabouni, Ortadoğu’daki mimarinin kolonyal bir mirasın ürünü olduğunu ve ulusal bir yaratım olmadığını vurguluyor. Suriye’deki yeni kent planlamaları, Fransızların tasarımlarıdır ve bu durum, yerel halkın kendine özgü mimari ifadelerini bulmasını engelliyor.
Gelecek Umutları
Suriye’nin yeniden inşası konusunda umutlu olduğunu belirten al-Sabouni, yeniden yapılanmanın, ulusal kimlik ve geçmiş hatalar üzerine derin bir düşünceyle gerçekleştirileceğini savunuyor. Bu süreç, halkın ortak kültürünü mekanda ifade etme imkânı sunmalıdır.
Sonuç ve Yorumlar
Marwa al-Sabouni’nin kitabı, mimarinin toplumsal yapı üzerindeki etkilerini derinlemesine inceleyerek hem geçmişi hem de geleceği sorguluyor. Okuyucular, mimarinin yaşam alanları üzerindeki etkilerini ve toplumsal birliği sağlama potansiyelini keşfedecekler. Bu konudaki görüşlerinizi bizimle paylaşmayı unutmayın veya ilgili makaleleri okumaya devam edin.
