Mahsa Amini Protestoları İran Rejimi ve Muhalefetini İfşa Etti
Zhina İsyanı: İran’da Kadın, Hayat, Özgürlük İhtiyacı
Polis gözetiminde genç Kürt İranlı kadın Mahsa Zhina Amini’nin 16 Eylül 2022’de Tahran’da ölümü, "Zan, Zendegi, Azadi" (Kadın, Hayat, Özgürlük) sloganıyla ülke genelinde bir sosyal ayaklanmanın patlak vermesine neden oldu. Bu ayaklanma, esasen kadınlar ve kızlar tarafından yönetildi ve modern İran tarihinin en devrimci anlarından biri haline geldi.
Ancak, çok geçmeden, eski monarşiyi destekleyen ve itibarsızlaşmış Reza Pahlavi etrafında toplanmış bir grup yurt dışındaki dolandırıcı, bu ayaklanmayı kendi kötü amaçları için ele geçirmeye çalıştı. Zhina ayaklanmasının onuru, sadece İran’daki iktidar rejimi tarafından değil, aynı zamanda Pahlavi, Masih Alinejad ve benzerleri tarafından da tehdit altına alındı.
İsyanın Arka Planı
Zhina ayaklanmasının ardından, olayların detaylı bir hesabını yazmaya başladım. Bu olayları, İran ve çevresindeki iki yüzyıllık demokratik ayaklanmaların daha geniş tarihi çerçevesinde konumlandırdım. Bu kitabı yazmadaki amacım iki yönlüydü: öncelikle Zhina ayaklanmasını yurt dışındaki monarşistlerin ve ABD destekli rejim değiştiricilerin kötü niyetli pençelerinden kurtarmak; ikincisi, onu belirgin bir şekilde post-demokratik dünyanın tarihsel güçleriyle ilişkilendirmekte ısrar etmek.
Devrimsel Yolculuk
Akademik kariyerime 1977-1979 İran Devrimi ile büyülenerek başladım. On yıllar sonra, 2009 Arap devrimleri üzerine bir kitap yayımladım. Bu süre zarfında, sadece İran ya da Arap ve Müslüman dünyalarda değil, 18. yüzyıldaki Fransız, 20. yüzyıldaki Rus, Çin, Küba ve Cezayir devrimleri gibi dev sosyal ayaklanmaların uzun vadeli sonuçlarını düşünmeye başladım.
Başarılar ve Kayıplar
Yıllar içinde, toplumsal ve politik dinamiklerin nasıl işlediğini sorguladım. Arap ve Müslüman dünyada, askeri cunta, seçilmemiş monarklar ve "demokrasi" iddiaları altında yönetilen toplumlar var. Tüm bu düşünceler, 2022 sonbaharında ülkeme bir kez daha İslam Cumhuriyeti’ne karşı ayaklandığında aklımda dolanıyordu.
İdealler ve Gerçekler
Peki, bu ayaklanma diğerlerinden biri mi, yoksa gerçek bir devrim mi? Hangi güçlerin iktidara gelmesi bekleniyor? Yurt dışındaki monarşistler, muhalefet grupları ya da ABD destekli rejim değiştiriciler mi? Gerçekten hangi ideallere ulaşmayı umuyoruz? Demokrasi, hukukun üstünlüğü ve sosyal adalet artık mümkün mü?
Bu sorular, 2022 İran olaylarında devrimsel potansiyeli sorgulama noktasında beni düşündürüyor. İran’da yaşananlar, dünya genelinde demokrasiye dair ne anlama geliyor?
Geleceğe Bakış
Demokrasi krizi sadece İran, Mısır veya Suriye gibi yerlerde değil; aynı zamanda Avrupa ve ABD’nin kalbinde de derinleşiyor. Peki, bu ayaklanmaların arkasında yatan temel motivasyon ne? Hangi alternatifler sunulabilir? Geçmişteki hayal kırıklıkları ve mevcut siyasi figürler, bu devrimsel ruhu nasıl etkiliyor?
Bu soruları yanıtlamak için bir araya gelmeli ve tartışmalıyız. Okuyucularımızı, bu konudaki düşüncelerini paylaşmaya veya ilgili diğer makaleleri okumaya davet ediyoruz. Demokrasi ve özgürlük mücadelesi, hepimizin ortak çabasıdır.
Kaynaklar:
