Umrao Jaan: Verlicht de historische haremcultuur van India
Umrao Jaan: 44 Jaar Later Terug op het Grote Scherm
De terugkeer van de 44 jaar oude film Umrao Jaan naar de bioscopen is een ongebruikelijke gebeurtenis, vooral tijdens de bloeiperiode van de Indiase literatuur. Dit gebeurde echter precies zo aan het begin van dit jaar. De Bollywoodklassieker, die voor het eerst werd vertoond in 1981, is een periode-drama dat zich afspeelt in de jaren 1840. Dit was een tijd waarin de Britse heerschappij zich vormde en de prinsessen cultuur op veel plaatsen in het subcontinent ontwikkeld werd.
Umrao Jaan is gebaseerd op de Urdu-roman Umrao Jaan Ada van Mirza Hadi Ruswa en vertelt het verhaal van de hoofdpersonage Umrao Jaan, gespeeld door de legendarische Indiase actrice Rekha. Umrao Jaan is een jong meisje wiens vader een politieagent is en die door een rivaal wordt ontvoerd. Uiteindelijk vindt ze zichzelf terug in de wereld van de vrouwelijke courtesans, bekend als “tawaif”.
Tawaif en Bollywood
Umrao Jaan heeft op verschillende filmprijzen vele onderscheidingen gewonnen en heeft terecht zijn plaats in de Bollywoodcanon verdiend. De terugkeer naar de Indiase bioscopen vertegenwoordigt echter niet alleen nostalgie. Voor veel Indiërs symboliseert deze film het tijdperk van de “logische Bollywood”; een periode die geschiedenis, verfijning, authenticiteit en smaak weet te combineren. Het behoudt zijn institutionele culturele waarde door het beeld van de tawaif van idealisatie te distantiëren.
In de Indiase cinema komt het verhaal tussen courtesans en koninklijke geliefden vaak voor. Sinds de jaren 1950 is er elke tien jaar een eigen epiek geproduceerd. Ter illustratie, de film Anarkali van Nandlal Jaswantlal uit 1953 vertelt het liefdesverhaal van de Mughal-prins Salim. De film Mughal-e-Azam (1960) van K Asif hervertelt deze relatie op een epische manier.
De Sociale en Culturele Rol van Tawaif
Het bespreken van de functie en sociale gevolgen van tawaif zou hun historische betekenis negeren. Umrao Jaan onderscheidt zich door een verhaal dat het hofleven in Awadh realistisch afbeeldt. In de 19e eeuw ontstond er een saloncultuur bestaande uit elite courtesans. Tawaif waren niet alleen entertainers, maar konden ook politieke machtscentra binnendringen vanwege hun vaardigheden in spreken, lezen en schrijven.
De Kracht van Vrouwen en Koloniale Verzet
Umrao Jaan is, ondanks de hartverscheurende gebeurtenissen, een getalenteerde dichteres. Uiteindelijk emigreert ze naar Kanpur om haar onafhankelijkheid te waarborgen. Dit is een uiting van onafhankelijkheid, niet alleen binnen de Indiase samenleving, maar ook tegen het koloniale regime. In de film is een van de factoren die Umrao Jaan’s vertrek uit het paleis uitlokken, de rebel Faiz Ali, die zich verzet tegen de annexatie van Awadh door de Britten.
Het Imago van Tawaif en Modern Bollywood
De hervertelling van Umrao Jaan kan wijzen op een verlangen naar diepere afbeeldingen van vrouwen in India. Echter, de culturele extremen van Bollywood in de jaren 90 en 2000 hebben tawaif getransformeerd in “naachganewalis”, oftewel “dansende en zingende vrouwen”. Deze vrouwen komen vaak op de voorgrond met geobjectiveerde dansnummers, terwijl ze doorgaans op de achtergrond blijven.
Samenvattend, de hervertelling van Umrao Jaan fungeert als een oproep voor een sterkere en diepere vertegenwoordiging van vrouwen in de Indiase cinema. Wat denkt u hierover? Vergeet niet uw opmerkingen met ons te delen. Voor meer informatie over Umrao Jaan en de geschiedenis van tawaif kunt u ook onze relevante artikelen bekijken.
