Sudan’ın Hızlı Destek Kuvvetleri: Paramiliter Grup Nedir?
Sudan’da Savaş: 14 Milyon Kişi Yerinden Oldu
Sudan, Nisan 2023’te başlayan bir iç savaşla sarsılıyor. Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile paramiliter Hızlı Destek Güçleri (RSF) arasındaki bu çatışma, ülkenin 51 milyonluk nüfusunun yaklaşık 14 milyonunu yerinden etti. Bu makalede, Sudan’daki savaşın kökenleri, mevcut durumu ve etkileri hakkında detaylı bilgi vereceğiz.
Sudan’daki İç Savaşın Kökenleri
Savaş başlamadan önce, RSF, SAF ile aynı askeri yapının parçasıydı. Ancak iki grup, sahip oldukları güç ve zenginlik kaynakları bakımından farklılık gösteriyordu. Savaş sırasında RSF, Birleşik Arap Emirlikleri’nin desteğine güvenerek, Sudan’daki paramiliter güçlere Somali, Libya ve Çad üzerinden yardım ulaştırdı.
İki Farklı Komutan
Sudan Silahlı Kuvvetleri, General Abdel Fattah al-Burhan tarafından yönetilmektedir. Burhan, savaşın patlak vermesiyle birlikte Port Sudan merkezli, ordu destekli Sudan hükümetinin başı olmuştur. RSF’nin lideri ise General Mohamed Hamdan Dagalo, nam-ı diğer Hemedti’dir. Hemedti, Çad kökenli bir aileden gelmekte olup, Darfur’da büyümüştür.
- Hemedti’nin gençliğinde, az eğitim almış ve 1990’larda "yoldaş" olarak tanımlanmıştır.
- RSF, Hemedti’nin liderliğinde, Sudan’daki güvenlik meselelerinde daha fazla rol oynamaya başlamıştır.
Omar el-Beşir Dönemi ve Janjaweed
Omar el-Beşir’in 1989’dan 2019’a kadar süren otoriter yönetimi, Darfur’da yerel halkın isyanlarıyla karşılaştı. Beşir, bu isyanları bastırmak için Janjaweed milislerini kullandı. Janjaweed, savaş suçlarıyla suçlanan bir grup milis olarak tarihe geçmiştir.
- Hemedti, Beşir için önemli bir figür haline geldi ve 2013’te Janjaweed, Hızlı Destek Güçleri olarak yeniden yapılandırıldı.
- RSF, Beşir’in kişisel milisi olarak, muhalefeti bastırmakta kullanıldı.
Hızlı Destek Güçleri’nin Yükselişi
2016 yılında, Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen’deki savaş için savaşçılara ihtiyaç duyduğunda, Hemedti ve RSF, bu talebe cevap verdi. Bu durum, Hemedti’nin Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki al-Nahyan ailesi ile ilişkilerini güçlendirdi.
Sudan’da Demokratik Uyanış ve İktidar Mücadelesi
2018’in sonlarında Sudan’da demokratik bir isyan başladı. Nisan 2019’da Beşir görevden alındı. Burhan ve Hemedti, Beşir’e istifa etmesi gerektiğini söylediler. Ancak Ekim 2021’de her iki komutan da bu anlaşmayı bozarak kendi darbelerini gerçekleştirdiler.
2023’te Sudan’da Savaş
Nisan 2023’te RSF ve Sudan ordusu arasında patlak veren savaş, Khartoum ve çevresindeki şehirlerde yoğun çatışmalara neden oldu. El-Geneina’da RSF, hedefli cinayetler gerçekleştirerek ölümleri artırdı. Yardım çalışanları, şehirde yüzlerce ceset topladıklarını bildirdi.
- RSF, Nyala’da da kitlesel cinayetler, cinsel şiddet ve yağmalamalar gerçekleştirdi.
- Birleşmiş Milletler’in 2024’te yayımladığı bir rapora göre, RSF, büyük ölçekli cinsel şiddet ve soykırım suçlarıyla suçlanmaktadır.
Uluslararası Tepkiler ve Gelecek
2025’in başlarında ABD hükümeti, RSF ve müttefik milislerin Sudan’da soykırım işlediğine dair sonuçlara vardı. Birleşik Arap Emirlikleri, RSF’ye destek verdiğini reddetse de, çeşitli kaynaklar bu desteğin arttığını göstermektedir.
Sudan’daki savaş, uluslararası toplumun dikkatini çekmeye devam ediyor. Bu durum, Sudan’ın geleceği için belirsizlik yaratırken, bölgedeki insanlık dramını derinleştiriyor.
Sonuç
Sudan’daki çatışmaların derin kökleri ve karmaşık dinamikleri, uluslararası ilişkiler açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu konudaki düşüncelerinizi paylaşmayı unutmayın ve benzer makaleleri okumak için sitemizi ziyaret edin.
Kaynaklar:
